Places of Hope
Places of Hope is een onderdeel van het Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 programma. Places of Hope vestigt via tentoonstelling de aandacht op activiteiten over hoe we samen de toekomst van Nederland ruimtelijk vormgeven. Dit alles onder het motto ‘Zin in de toekomst!’ De tentoonstelling neemt je mee naar bijzondere plekken en laat je kennismaken met ideeën die hoop en inspiratie bieden voor een duurzame toekomst voor onze leefomgeving.  Zo is een atelier gestart met het onderzoeken van het perspectief voor het Friese veenweidegebied. Het atelierteam bestond uit bevlogen landmakers uit verschillende disciplines; Jandirk Hoekstra van H+N+S Landschapsarchitecten (atelier leiding), Paul Plambeck (Buro Sant en Co landschapsarchitectuur), Peter de Ruyter (Bureau Peter de Ruyter Landschapsarchitectuur), Jos Schouwenaars (Wetterskip Fryslân), Theo Vogelzang (Wageningen Economic Research)Wiebren van Stralen (Living Lab Natuurinclusieve Landbouw), Gert Jan van den Born (Planbureau voor de Leefomgeving), Bertus de Jong (Provincie  Fryslân).

Nieuwe aanpak voor het veengebied Lage Midden van Fryslân
‘Weerbaarder, Guller en Attractiever’ naar een nieuwe aanpak voor het veen het Lage Midden van Fryslân is de titel van het atelier gewijd aan de toekomst van het Friese veengebied.
Hoe ziet de aanpak van de veengebieden in het Lage Midden van Fryslân er uit als de voorbereiding van het Friese watersysteem op de toekomst en de beperking van de CO2-uitstoot vanwege de bodemdaling leading zouden zijn? Maakt een dergelijke aanpak rendabele agrarische bedrijven mogelijk? En kan zo meerwaarde ontstaan voor natuur en leefomgeving? Met die vragen hebben onderzoekers, ontwerpers en betrokken instanties zich de afgelopen periode in het Places of Hope atelier intensief bezig gehouden. Het resultaat van dit ontwerpend onderzoek is 16 mei 2018 gepresenteerd.

Ruimte voor water
In het licht van klimaatverandering is het op termijn nodig om meer ruimte voor water in het Lage Midden van Fryslân te creëren. Ruimte om water te kunnen bergen in natte tijden, maar ook ruimte om water in droge perioden beschikbaar te hebben en meer water om verzakken van huizen en wegen tegen te gaan. Bovendien is het verhogen van het waterpeil – in elk van de vier typen veengebieden op een verschillende manier – onvermijdelijk om de bijdrage van de Friese veengebieden aan de CO2-uitstoot te beperken of zelfs te stoppen.

Rendabel grondgebruik en CO2 reductie
In het veen-atelier is onderzocht of en hoe de aan de lange termijn veranderingen aangepaste condities rendabele vormen van landgebruik in het Lage Midden van Fryslân mogelijk maken. Het blijkt dat er ook op termijn nog goed te boeren valt. Weliswaar moeten melkveehouderijbedrijven vanwege de verminderde draagkracht van de bodem en vanwege een andere voerbalans met minder vee toe, maar er hoeft ook minder of zelfs geen voer van buitenaf gehaald te worden. Berekeningen laten zien dat ondanks de aanpassingen de bedrijfsresultaten vergelijkbaar blijven met het huidige niveau. Wel zijn er tussen nu en de lange termijn aanpassingen nodig die investeringen vergen. Het atelier suggereert om daar gebiedsgarantiefondsen voor in het leven te roepen die worden gevoed vanuit de ‘opbrengsten’ van de vermeden CO2-uitstoot.

Landschapskwaliteit
Belangrijke meerwaarde is ook dat natuur, biodiversiteit, ruimtelijke kwaliteit en landschap er op vooruit gaan. In de vorm van ‘hooiland’, dat laat in het seizoen gemaaid wordt en natter is, ontstaat er een uitgestrekt areaal voor weidevogels. Door veranderingen in het (grond-) watersysteem verdrogen de Natura 2000 gebieden niet meer en kunnen ze zich ontwikkelen tot robuuste toekomstbestendige natuurgebieden. De inwoners, omwonenden en bezoekers van het Lage Midden treffen een gevarieerder en aantrekkelijker landschap om in te verblijven, te varen en te verdwalen. Het Lage Midden wordt een gewilde bestemming. Een gebied waar je zin krijgt in de toekomst.

Lees de uitkomsten van het ontwerpatelier in de brochure ‘Weerbaarder, Guller en Attractiever, naar een nieuwe aanpak voor het veen in het Lage Midden van Fryslân’ of bekijk onderstaande video.