De gemeente Amsterdam is samen met woningcorporaties Rochdale, Stadgenoot en Ymere bezig om de Waterlandpleinbuurt te veranderen. Er komen in totaal 1900 nieuwe woningen. De buitenruimte rond deze projecten, de zogenaamde Groene Zoom wordt door Buro sant en Co getransformeert naar een inclusief, groen en klimaatadaptief parkgebied.
Binnen de Groene Zoom, op de locatie van de voormalige IJdoornschool ontwikkelt Ymere een ensemble van vijf woonblokken die tezamen een intiem binnenhof ontsluiten. Het IJdoornschoolterrein is gelegen op een schakelpunt tussen stad en landschap en een overgang tussen het karakteristieke tuindorp Nieuwendam en de hoogbouw van het IJdoornplein. De nieuwbouw is hierin een verbindende schakel. De woningen zijn bestemd voor senioren (89 stuks) en jonge woningzoekenden (52 stuks).
Wonen, verblijven en ontmoeten in een groen hof
De positionering van de blokken creëert een rustig, centraal tuingedeelte die in alle zijden in contact staat met zijn omgeving. De tuin tussen de blokken krijgt het typische karakter van een hofje: rustig, groen, simpele lijnen in het ontwerp, een centraal hart met een rondgang in de rand en veel mogelijkheden tot ontmoeten. Een hof is niet openbaar, maar ook niet privé. Het is een plek van rust in de stad, een veilige plek, een plek voor ontmoeting en ook van contemplatie.
Het nieuwe woonblok wordt hét voorbeeld van een plek waar men kan wonen, en ontmoeten in een groene wereld en even kan ontsnappen aan de gehaaste energie van de stad. De invulling van het landschap tussen de blokken creëert een menselijke maat en kent verschil in programma en gebruik zodat iedere gebruiker op zijn manier van de tuin kan genieten. De functies creëren een gemeenschappelijk gevoel voor de bewoners, een gemeenschappelijk gevoel van trots en de behoefte om zorg te dragen. Van de jonge student, de persoon in de rolstoel, tot de ouderen, de collectieve tuin geeft ruimte voor iedereen.
Verhoogd plateau met herkenbare groene rand
Rond het project komt een herkenbare rand die het plangebied op een subtiele manier omlijst. De rand creert een heldere grens en daarmee ook herkenbare entrees maar geeft tevens enige privacy voor de toekomstige bewoners. Door het toepassen van een ‘wintergroene’ haag ontstaat er tevens een ecologisch waardevol element. Elke zijde van het kavel heeft een entree waardoor de tuin optimaal wordt verbonden met zijn omgeving.
Het plangebied gezien vanaf het Schellingwouderbreekpark.
Het toekomstige parkgebied van de Groene Zoom met de herkenbare groene rand van de IJdoornontwikkeling.
Groene jas rond de bouwblokken
De blokken op het kavel worden omzoomd met een groene jas van inheemse vaste planten, kruiden en lage heesters. Elk woonblok staat daarmee in verbinding met het groen. Vanuit alle woningen is er zicht op het groen en zorgt de groene jas voor een helder medium om de overgang tussen privaat en collectief te markeren. Daarnaast creëert het groen een filter tussen de verschillende woningen om inkijk te verminderen. Door het groen gelaagd op te bouwen ontstaat er een ecologisch zeer waardevolle biotoop waardoor ook de natuur het woongebied wordt ingetrokken.
Rondgang met een centraal hart
Het centrale deel van de tuin bestaat uit een groen hart met in het midden (waar de paden samenkomen) een zitplek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten of rustig kunnen genieten onder de grote boom bij het waterelement. Het is het hart van de tuin, optimaal groen met een fijne menselijke schaal waa,r door de bloeiende, geurende beplanting en het geluid van kabbelend water je zintuigen worden geprikt. Rond het hart komt een rondgang die de verschillende hoofdentrees met elkaar verbind. Bij de hoofdentrees, gekoppeld aan de rondgang, hebben we kleine pleintjes ontworpen waar bewoners en bezoekers elkaar kunnen ontmoeten.
Rainproof
Opgaven voor de stad ten aanzien van extremere neerslag en klimaatverandering vragen ook om een bijdrage op particulier terrein. Bij het ontwerpen van gebouwen moet het vasthouden en vertragen van hemelwater worden meegenomen. Het centrale deel van de tuin watert af naar de centrale plantvakken die dienen als een wadi. De beplanting van vaste planten, heesters en bomen wordt hier op afgestemd. Het regenwater wordt hier verzameld en vertraagd afgevoerd naar het oppervlakte water/ riool. In een aantal zones langs de gevels komen kratten met een diepte van 40 cm te liggen die het water kunnen bergen en langzaam afgeven.
Amsterdam
Ymere
2021-2024
Happel Cornelisse Verhoeven, HSB-Bouw, Smit groenadvies